Twintig vingers

Wanneer twintig vingers in elkaars schaduw treden — net wel of net niet — dan stelt zich de vraag: wie begeleidt wie in deze dans voor twee paar handen? Vierhandig is intimiteit, verbondenheid en precisie. Het is schouder aan schouder zitten en denken: ik ken deze handen, elke rimpel, elke kracht. Ze landen zacht, nooit onverwacht, op de toetsen. Twee zielen die elkaar ontmoeten aan het klavier. 

Vierhandig is voor elkaar de weg voorbereiden. Als pianist je oor te luisteren leggen bij de ander, niet per se bij jezelf. Twee muzikanten die zonder woorden een teken geven: doe maar, ik geef je nu deze ruimte... NU! De toets die op tijd terugspringt. Het is versmelten in vertrouwen. Onzekerheden die door de aanwezigheid links of rechts worden weggenomen. Elkaars zinnen aanvoelen en aanvullen. Samen akkoorden bouwen waar één paar handen te beperkt voor is. Een rechterhand die plots de linkerhand wordt van de ander. Handen en voeten loskoppelen. Een voet bepaalt hoe alle noten doorklinken. Of niet. De dempers in de vleugel, als een bergketen die elke seconde van reliëf verandert. Een beklimming die twee muzikanten samen maken. 

Het is vriendschap. Soms liefde. Musiceren met je levenspartner. Het is Bach spelen na een leven lang te delen, zoals Márta en György Kurtág. Man en vrouw. Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit. Tijd kristalliseert.

Piano vierhandig is vrijheid in begrenzing. De kunst om het grootste symfonisch repertoire te spelen in de kleinste pianokamer. Hamertjes tegen de snaren, als lucht door een blazer, imiteren de hoge fagotnoten aan het begin van ‘Le Sacre du Printemps’ van Igor Stravinski. De accenten in de woeste dans. Paukenslagen in het offer. Het is de mogelijkheid om een orkest op te wekken, alsof achter elke toets een ander instrument klaar zit.    

Piano vierhandig is een geschiedenis van hoe het klavierinstrument veranderde. Van klavecimbel naar pianoforte, in de tijd van Mozart, tot de huidige moderne vleugelpiano. Het was aan den lijve ondervinden hoe de techniek steeds beter en de klank steeds groter werd. De componist ontwikkelde mee met zijn instrument. 

Piano vierhandig is aftellen, zonder naar elkaar te kijken. De partituur als spiegel. Luisteren naar elkaars ademhaling als startschot.