De vele gezichten van I SOLISTI
Van gedreven blazersensemble in 1987 tot een breed huis met grote ambities en de blik op de toekomst in 2023: I SOLISTI legde de afgelopen decennia een boeiende weg af. Geen wonder dat ze zo vaak te gast zijn in De Bijloke.
Waldo Geuns
Het repertoire: drie eeuwen muziek
Die Harmonie, I Solisti del Vento, I SOLISTI: de opeenvolgende namen illustreren het lange traject dat het Antwerpse blazersensemble al aflegde sinds 1987. Als Die Harmonie zette het ensemble zijn eerste stappen in het repertoire voor blazersmuziek van de 18e eeuw. In die eeuw krijgt de bezetting van 2 hobo’s, 2 klarinetten, 2 fagotten en 2 hoorns, eventueel aangevuld met een contrabas, vorm. Componisten zoals Mozart, Beethoven of von Weber schrijven er uitvoerig muziek en arrangementen voor. Ook nu nog vormt deze muziek het basisrepertoire van I SOLISTI.
Wanneer het ensemble vervolgens het 19e- en 20e-eeuwse repertoire mee opneemt in zijn concerten, evolueert het tot zijn huidige vorm, vertelt artistiek leider en fagottist Francis Pollet: “Mozart had al de toon gezet met zijn ‘Gran partita’ voor 12 blazers en contrabas, en de grootmeesters van de romantiek zoals Dvořák, Strauss en Brahms breidden het blazersensemble nog eens uit met strijkers. Om de 20e-eeuwse muziek van Stravinski, Berio en Ligeti te kunnen spelen, heb je weer nieuwe instrumenten nodig: piccolo, basklarinet, contrafagot en Engelse hoorn. Ook trompetten, trombones, tuba en slagwerk voegden we toe.”
Het is dan ook een logische stap dat Pollet in 1996 het ensemble herdoopt tot I Solisti del Vento, met een kernbezetting van zo’n 25 instrumentisten die per project wordt uitgebreid of verminderd. Deze flexibiliteit is de grote kracht van I SOLISTI, dat sindsdien ook uitpakt met vernieuwende producties rond muziektheater en opera.
De componisten: de namen van nu
Vernieuwen, dat doet en kan I SOLISTI door nauw samen te werken: met cultuurhuizen zoals De Bijloke, DE SINGEL, het Muziekgebouw aan ’t IJ (Amsterdam), Musis & Stadstheater (Arnhem), Concertgebouw Brugge… Maar ook met componisten zoals Louis Andriessen, Wim Henderickx, Annelies Van Parys of Frederik Neyrinck. Tegenwoordig behoort de muziek van de 21e eeuw tot het DNA van het ensemble, licht Pollet toe.
“We geven jaarlijks compositieopdrachten uit, zoals aan Annelies Van Parys. Tijdens het concert ‘Solar Harmony’, gewijd aan componiste Kaija Saariaho, brengen we de wereldpremière van haar nieuwe compositie. Maar de samenwerkingen gaan meestal nog verder. Frederik Neyrinck is sinds 2020 vier seizoenen lang Artist in Residence. Zijn werk speelde al een grote rol in het repertoire en de projecten, maar nu tekent hij mee het artistieke discours van het ensemble uit en is hij betrokken bij nieuwe initiatieven zoals de I SOLISTI ACADEMY.”
De ACADEMY: de artiesten van morgen
Met de ACADEMY biedt I SOLISTI nieuwe kansen aan jonge artiesten. De 17 YoungStars zijn jonge, veelbelovende muzikanten tussen de 10 en 19 jaar. Talenten op de drempel van een internationale carrière volgen trajecten zoals Composers Lab, NextGeneration Artist of MakerSpace. Jaarlijks stellen ze hun ervaringen voor tijdens de optredens van I SOLISTI. Een treffend voorbeeld voor Pollet is het optreden ‘Noten en beelden in duet’ op het festival Bijloke Wonderland: “Binnen het Composers Lab-traject nodigen we zes componisten uit om een week lang samen te werken met het ensemble en met de twee coaches-componisten Frederik Neyrinck en Daan Janssens. Om ze uit te dagen vragen we hen om samen te werken met studenten fotografie van het KASK.”
Composers Lab, NextGeneration en MakerSpace: de blik op de toekomst
De historiek van de blazersmuziek én de blik gericht op de toekomst: het zijn de twee pijlers die I SOLISTI al jarenlang een vaste plaats garanderen op de Belgische én internationale podia. Ook het ensemble zelf garandeert zijn eigen toekomst dankzij deze visie van Pollet. Dat is waar de trajecten NextGeneration Artist en MakerSpace van de Academy voor hun rol spelen.
“De vier jonge NextGeneration Artists – een fagottist, slagwerker, klarinettist en hoboïst – spelen al mee in het ensemble. We geven een van hen jaarlijks de kans om een eigen productie te maken. Één jaar lang doet deze jonge muzikant research en geeft hij of zij compositieopdrachten uit. Wij volgen van heel nabij dat proces.”
“Hoboïst Balder Dendievel werkt bijvoorbeeld deze keer voor zijn ‘Metamorfosen’-project samen met de componisten van het Composers Lab, met een zandkunstenaar én met schrijfster Michèle Delagrange. Die laatste maakt deel uit van de MakerSpace, een platform dat makers uit andere disciplines uitdaagt binnen projecten rond blazersmuziek. Het is met dergelijke projecten dat we jonge artiesten willen stimuleren, maar ook de toekomst garanderen van I SOLISTI én van de muziek voor blazers in het algemeen.”