Het onmogelijke mogelijk

Hossein Alizadeh en wij, in enkele vignetten.

Mei 2010, Zuiderpershuis, Antwerpen, België. Hossein Alizadeh, Kayhan Kalhor en Majid Khalaj – samen de “Masters of Improvisation” – geven het laatste Iraanse concert dat in het toenmalige wereldculturencentrum Zuiderpershuis zou plaatsvinden. Alizadehs shurangiz en Kalhors shahkaman zijn nieuw ontworpen hybride instrumenten, maar klinken toch door en door Iraans. Het is een belevenis en voorrecht om dit energieke trio topmuzikanten bezig te zien en te horen, ze maken van de Iraanse muzikale tradities een eigentijds feest.

Jij die vraagt wat liefde is

Liefde is niets meer dan licht en warmte uitstralen

Liefde is moeilijkheden gemakkelijk maken

Liefde is een medicijn tegen de pijn bieden

Maart 2014, tussen Antwerpen en Rennes, Frankrijk. We brengen vele uren door in de auto met Hossein Alizadeh, de leden van zijn Hamavayan Ensemble én hun instrumenten. Sohrab rijdt. Het stormt buiten, en er is weinig geslapen de nacht voordien. Na twee concerten en een masterclass in Gent en Utrecht, volgt in de Bretoense hoofdstad nog een derde concert om het Iraanse nieuwjaar (Nowruz) te vieren. De heldere en boeiende uiteenzetting over Iraanse muziektheorie van de masterclass speelt nog in ons hoofd. Iedereen valt in slaap, maar Alizadeh is een dankbare gesprekspartner. “Het lijkt wel alsof we in een schilderij rijden”, verzucht hij bewonderend.

Temidden van alle chaos en agressie

Is liefde wat het leed verzacht

Liefde is een bloem zijn en geen doorn

Een brug in plaats van zoveel muren

Mei 2015, UCLA, Los Angeles, Verenigde Staten. We wonen een jaar in Californië; Liselotte werkt als postdoctoraal onderzoeker aan de UC Santa Barbara. We maken een uitstapje naar de zusteruniversiteit in LA, waar Hossein Alizadeh een lange lezing geeft. Het thema is “Vernieuwing in de Iraanse klassieke muziek”. De aula zit vol Amerikaanse Iraniërs, die levendig in debat gaan met de meester. Zoals in 2014, zijn we sterk onder de indruk van Alizadehs bijzondere inzichten over muziek en cultuur, en de manier waarop hij zijn betoog kan overbrengen op het publiek. Hij is een geboren verteller en leraar in hart en nieren.

Liefde is dorst hebben,

maar je water schenken aan iemand die nog dorstiger is

Liefde is als een vlakte waarin bloemen gezaaid zijn

Als een bron die opborrelt in de woestijn

Februari 2019, Bozar, Brussel, België. Alizadehs laatste concert in België vóór Corona. De tar-meester brengt vijf muzikanten en twee zangers mee voor een luxueuze versie van zijn hedendaagse en tegelijkertijd traditionele muziek. Hier moeten we het voorlopig mee doen. Een jaartje later slaat Covid toe in Europa. Iran lijdt er bijzonder zwaar onder. Desalniettemin zet Alizadeh zich aan het werk: vijf jaar later zal hij zijn interpretatie van de Iraanse radif (de klassieke canon) in dertien boeken en zeventien cd’s uitbrengen. Een enorme verwezenlijking en de cumulatie van zijn levenslange ervaring, kunde en kennis als leraar.

Liefde maakt zoet wat zuur is

Liefde maakt van gif honing

Waar de liefde haar intrede maakt

Wordt het onmogelijke mogelijk

De verzen uit het geciteerde gedicht, toegeschreven aan Rumi, vormen de inspiratiebron voor een nieuw concertprogramma en album van Hossein Alizadeh. Tegelijk staan ze symbool voor de diepe liefde en passie voor muziek, kunst, jonge mensen, de Iraanse samenleving en cultuur die Alizadeh uitstraalt, en die hem in beweging brengen en bergen doen verzetten. Alizadeh is één van die monumenten waarop het Iraanse (en wereld-)muzieklandschap gebouwd is – niet verstoken van hindernissen, maar steeds vol hoop om het onmogelijke mogelijk te blijven maken. 

November 2024, Gent, België. “Na 1000 jaar” ontmoeten we elkaar eindelijk terug.