Makaya McCraven is een productieve drummer, componist en producer.
Zijn nieuwste album, "In These Times", is de triomfantelijke finale van een project dat meer dan 7 jaar in de maak was. Het is een geweldige toevoeging aan zijn alom geprezen en uitgebreide discografie, en het is het album dat hij al probeert te maken sinds hij platen begon te maken.
McCraven is van mening dat het woord jazz "op zijn best onvoldoende is om het fenomeen waar we mee te maken hebben te beschrijven". De artiest, die ook wel een "culturele synthesizer" wordt genoemd, heeft een unieke gave voor het laten ineenschuiven van ruimte, het vernietigen van grenzen en het mengen van verleden, heden en toekomst in polytexturale arrangementen van post-genre, jazz-gewortelde 21e-eeuwse folkmuziek. Volgens de New York Times is "McCraven in stilte een van de beste argumenten geworden voor de vitaliteit van jazz". De artiest legde in 2019 aan NPR uit: "Ik denk niet dat wat ik doe per se zo ver afstaat van de erfenis van de jazz waarin ik ben opgegroeid ... Ik denk dat een van de dingen die het kracht geeft, is dat mensen erover willen discussiëren. Dat is een goed teken. Dat betekent dat er leven is."
Makaya werd in de herfst van 1983 in Parijs geboren als zoon van de Hongaarse zangeres en fluitiste Ágnes Zsigmondi en de Afro-Amerikaanse expat jazzdrummer Stephen McCraven. Hij groeide op in een levendige, creatieve gemeenschap in Northampton, Massachusetts, waar zijn vader vaak speelde met artiesten als saxofonist en etnomusicoloog Marion Brown, multi-instrumentalist Yusef Lateef en saxofonist Archie Shepp, en met een groep Afrikaanse Gnawa-muzikanten. Die scene, met zijn verleidelijke mix van culturen, hielp bij het vestigen van zijn filosofie over jazz als folkmuziek. Ondertussen mengde de muziek van zijn moeder zich met Oost-Europese folktradities, wat tegelijkertijd zijn opvattingen vormde over de rol van muziek bij het opbouwen en weerspiegelen van gemeenschappen.
"Ik voel me echt aangetrokken tot folkmuziek. Muziek van auditieve tradities, muziek die van het volk is, waar het meer een collectieve ervaring is van muziek en dans en cultuur waar we allemaal aan deelnemen en die we kennen als deel van ons wezen of als deel van wie we zijn." Hij ziet zijn werk als een voortzetting van die tradities, waarbij hij opmerkt: "Ik leer musici graag muziek op het gehoor en hoop dat zelfs wanneer ik meer uitdagende ritmes of moeilijke maatsoorten introduceer, ik in staat ben om het te doen op een manier die van het lichaam is en van de mensen van de aarde op een manier die niet noodzakelijkerwijs een intellectueel experiment is, maar meer iets dat met mensen te maken heeft."
Terwijl hij als jongere ondergedompeld werd in wereldwijde folktradities, was hij ook een kind van de jaren negentig, diep beïnvloed door op samples gebaseerde hiphop. Hij merkte op dat jazz door zijn leeftijdsgenoten soms werd gezien als "iets dat oud, oubollig en blank was... waar je een pak slaag van zou krijgen." Dit stond lijnrecht tegenover zijn eigen ervaring met de muziek: "Dat was zo'n vreemd idee voor mij, want de jongens met wie ik opgroeide waren cool en [waren] niet zo dichtgeknoopt."
Uiteindelijk ontdekte hij bruggen tussen jazz en hiphop, waaronder klassieke jazzplaten die gesampeld werden door hiphop producers zoals Pete Rock, en begon hij energie te steken in "het zich opnieuw toe-eigenen van deze muziek om te laten horen wat het is, wat het voor mij betekent en wat het voor mijn mensen betekent".
Nadat hij zijn tanden had gezet in de muziekscene van Western Massachusetts en medeoprichter was van een jazz-hiphopband genaamd Cold Duck Complex, die uiteindelijk optrad voor The Pharcyde, Digable Planets en de Wu-Tang Clan, verhuisde hij in 2006 met zijn partner (nu zijn vrouw, vergelijkend rassenonderzoekster Nitasha Tamar Sharma) naar Chicago. McCraven werd al snel ondergedompeld in zowel de creatieve als de rechttoe rechtaan jazzscene, bewees zijn veelzijdigheid en vond gaandeweg een gemeenschap die een afspiegeling was van de pulserende scene die hem artistiek heeft voortgebracht. Binnen vijf jaar vestigde hij een naam voor zichzelf en trad hij op naast stalwarts als Willie Pickens, Marquis Hill en Jeff Parker.
Eind 2011 kwam hij voor het eerst in contact met de oprichters van het label International Anthem in Chicago, en in 2012-2013 organiseerden en registreerden zij een reeks geïmproviseerde jazzavonden met zijn combo in The Bedford, een club die is gevestigd in wat ooit een oude bankkluis in de kelder was. McCraven nam 48 uur aan opnames en boetseerde er betoverende hiphopbeats van, niet anders dan hoe Teo Macero Miles Davis' On the Corner in een loop zette en in elkaar zette uit geïmproviseerde magie. Destijds zag McCraven het project, dat uitgroeide tot de dubbel LP In The Moment uit 2015, als een kans om een band op te bouwen en "een jong publiek te vinden voor deze muziek. Het voelde gewoon als de juiste tijd en een plek waar ik echt contact kon maken met mensen." Die gedachte bleek profetisch: JazzTimes noemde het album "een van de meest betoverende releases van het jaar", de plaat was een "Album of the Week'' keuze van smaakmakende DJ Gilles Peterson op BBC 6 Music, en het werd gekozen voor "Best of 2015" lijsten door PopMatters, NPR, en de Los Angeles Times.
McCraven bleef zijn proces van live improvisatie en sampling aanscherpen met Highly Rare in 2017 (gemaakt van een live set opgenomen in Danny's Tavern in Chicago), Where We Come From (CHICAGOxLONDON Mixtape) in 2018 (opgebouwd uit opnames van een showcase in het Total Refreshment Centre in Londen), en Universal Beings (ook uitgebracht in 2018). Universal Beings, bestaande uit uitgebreide live sessies in Chicago en New York, naast pop-up studiosessies in Londen en Los Angeles, weerspiegelt concreet zijn grenzeloze multinationale ethos. Het werk bestond uit verschillende configuraties van internationale spelers, waaronder Nubya Garcia en Shabaka Hutchings uit Londen, Junius Paul en Tomeka Reid uit Chicago, Anna Butterss en Miguel Atwood-Ferguson uit Los Angeles en Brandee Younger en Dezron Douglas uit New York.
De titel van het album is ontleend aan een gesampelde passage in het nummer "Brighter Days Beginning," waarin percussionist Carlos Niño zegt: "We zijn universele wezens," een thema van grenzeloosheid dat diep resoneerde bij McCraven, die opgroeide in een multicultureel huishouden en gemeenschap. "Ik ben niet gebonden aan deze grens of deze stad", vertelde McCraven in 2018 aan Vice, "Wat is een plek? Anders dan de mensen.Het is gewoon vuil, weet je?" Het resulterende album werd "stralend" en "hypnotiserend" genoemd door Pitchfork.
In 2019 gaf McCraven zowel een triomfantelijk Jazz Night in America optreden in het South Shore Cultural Center in Chicago, als een multimedia performance van een vroege iteratie van wat zijn nieuwe album In These Times werd, in het Walker Arts Center in Minneapolis.
Ondertussen remixte hij het laatste album van Gil Scott-Heron (I'm New Here uit 2010) voor We're New Again uit 2020: A Reimagining by Makaya McCraven, bracht hij Universal Beings E+F Sides uit (ook in 2020) en dook hij in de eerbiedwaardige Blue Note Records catalogus in 2021 voor Deciphering the Message, waarbij elk project ook nieuwe improvisaties en sampling bevatte, wat hielp om zijn "beat scientist" moniker verder te verstevigen. Tegelijkertijd ontkiemden de zaadjes voor In These Times uit 2022 en hun kweekvijvers waren podia over de hele wereld. McCraven legt uit: "Toen ik aan het toeren was, heb ik muziek van de plaat In These Times uitgevoerd... Toen In the Moment van de grond kwam en ik veel begon te toeren, gingen we op pad en bestond 50% van de muziek alleen maar uit mijn concept en mijn composities."
In These Times, een verzameling polytemporele composities die zowel geïnspireerd zijn door bredere culturele worstelingen als door McCraven's persoonlijke ervaring als product van een multinationale muzikantengemeenschap uit de arbeidersklasse, is de plaat die McCraven al meer dan 7 jaar probeert te maken, omdat hij langzaam op de achtergrond aan het koken was terwijl zijn andere werken werden uitgebracht. Hij begon zeven jaar geleden met de opname van In These Times, maar "om wat voor reden dan ook kwam Universal Beings veel sneller tot bloei. Het kostte gewoon meer tijd om dit te laten rijpen tot wat het nu is geworden. Met het succes van Universal Beings en de Universal Beings concerten die we deden (met Red Bull) in Chicago bij South Shore Cultural Center en le poisson rouge in New York, kreeg ik de kans om de plaat niet te realiseren als een verzameling van vier kanten van trio's en kwartetten, maar ik veranderde die plaat als een uitvoering in een 10 tot 12-persoons concert, en die ervaring heeft uiteindelijk mijn benadering van In These Times geëvolueerd."
In These Times omvat alles wat hij heeft meegemaakt, evenals zijn afkomst, terwijl het ook de muziek vooruit stuwt. Muziekcriticus Passion of the Weiss stelde dat "McCravens werk, zowel met jongere spelers als met de geluiden van oudere opnames, deel uitmaakt van een noodzakelijk gesprek over de volgende evolutie van de zwarte geïmproviseerde muziek die in de volksmond 'jazz' wordt genoemd. Hij heeft de draden gevonden die het verleden met het heden verbinden en omwikkelt ze met nieuwe kleuren en texturen, of hij plukt er vrolijk aan als aan de snaren van een groot instrument." McCraven is het daarmee eens: "Voor mij is dat de traditie waaraan ik wil proberen deel te nemen. Goed geworteld zijn, maar ook naar de toekomst kijken, dat is echt wat alle leiders in deze muziek hebben gedaan die ik bewonder. En ik denk dat dat resoneert met mensen. Iets dat lijkt op hoe we het kennen, maar evolueert... Het is gewoon waar ik ben, waar wij zijn, en de evolutie daarvan, en dat is wat ik probeer te zijn."
