In de vitrinekast: de thermometer
Sofie Vanden Eynde, Gangmaker welzijn
Mijn gedachtes in de afgelopen weken werden beïnvloed door het boek “De burn-out paradox” van Mattias Van Hulle en het herlezen van notities die ik neerpende tijdens de openingslezing van Musica Divina 2023. Dit festival had als thema “zorgen voor elkaar”, en tijdens haar betoog vroeg Marlies De Munck zich af wat wij voor de muziek kunnen betekenen. In onze 21e eeuw werden welzijn en zelfzorg gekaapt door een neo-liberaal marktdenken. Ook muziek zou zich moeten inpassen in deze economische logica. Voorgekauwde afspeellijsten dicteren welke muziek ons doet ontspannen of concentreren of welke muziek er aangepast is aan ons vrolijk dan wel droevig gemoed. Maar wat als we de rollen omdraaien? Wat kunnen wij voor die muziek betekenen? Wat gebeurt er als we écht luisteren. Met volle aandacht luisteren? Wat als we bereid zijn om verrast te worden en écht betrokken te zijn bij het luisteren?
Bij Van Hulle lees ik het volgende: “Onze notie van geestelijke gezondheid zou vooreerst een gevoel van vitaliteit moeten omvatten, en een bewuste verbondenheid met belichaamde gewaarwordingen. Het zou het vermogen moeten uitdrukken om te volle betrokken te kunnen zijn bij fysieke, zintuigelijke en emotionele ervaringen, en deel te kunnen nemen aan betekenisvolle activiteiten die zingeving, bevrediging en voldoening genereren.” Met andere woorden, het bevorderen van onze lichamelijke gezondheid en mentaal evenwicht hoeft niet uitsluitend gericht te zijn op het maximaliseren van productiviteit en succes. Het streven naar inspiratie, verwondering en het vermogen om vluchtige geluksmomenten te ervaren zijn gelijkwaardige doelen die nagestreefd kunnen worden.
Ik maakte me de bedenking dat het al dan niet geïnspireerd en verwonderd kunnen zijn me veel vertelt over de staat van mijn persoonlijke welzijn. In die zin zou ik muziek zelfs kunnen zien als een thermometer. Ben ik in staat om écht te luisteren? Kan ik me laten meeslepen of zijn mijn gedachten té verstrooid? Word ik bewogen?
Muziek onthult haar diepte wanneer ze beluisterd wordt met volle aandacht, en bezit tegelijkertijd de kracht om luisteraars te inspireren tot zelfzorg, waardoor zij de volledige rijkdom van muzikale beleving kunnen ervaren.
