Bis
Een column van Arthur Beijer
Steven Osborne speelt een programma dat Encore heet en bestaat uit 28 toegiften.
1. Wat is een toegift?
2. Een ‘extra’ om het publiek te bedanken?
3. Een onaangekondigd, kort stuk aan het eind van het programma?
4. ‘Kort’ is relatief. András Schiff heeft eens de Goldbergvariaties van Bach gespeeld als toegift van tachtig minuten.
5. Met de woorden ‘toegift’ en ‘encore’ wordt hetzelfde bedoeld, maar een encore is een programmaonderdeel dat wegens succes wordt herhaald.
6. Een encore wordt pas een encore bij de tweede keer.
7. Een toegift is niet per definitie een encore.
8. Een encore is wél per definitie een toegift.
9. Luciano Berio schreef Zes Encores voor piano.
10. Het gekke is dat die stukken ook doodleuk Encore heten als je ze gewoon één keer speelt.
11. ‘Bis’ is Latijn voor ‘tweemaal’ en betekent in dit geval dus hetzelfde als ‘encore’.
12. Een toegift komt ergens ná. Zo niet, dan is het een gift.
13. Het openingsstuk op een programma dat uit louter toegiften heet te bestaan, kan dientengevolge
onmogelijk een toegift zijn. Laat staan een encore.
14. Waarover een mens zich allemaal druk kan maken!
15. Het criterium ‘onaangekondigd’ is ook relatief. Als Grigori Sokolov de gewoonte heeft om altijd zes toegiften te geven, nooit minder en nooit meer, als iedereen dat verwacht en dit fenomeen ‘de derde helft van Sokolov’ noemt, zijn die zes stukken dan nog toegiften te noemen?
16. Recensenten hebben nogal eens de vervelende neiging om te schrijven dat de solist ‘pas echt loskwam in de toegift’.
17. Ook met het oog daarop is een recital met louter toegiften een bijzonder goed idee.
18. Er zijn snobs die toegiften ongepast vinden. Ik zag ooit in Het Concertgebouw in Amsterdam een man demonstratief naar de uitgang benen toen Arcadi Volodos aan een toegift begon.
19. Zie 14. (Encore)
20. ‘De duivels virtuoze klavierleeuwentoegift’ is een cliché.
21. ‘De verstilde en diep introspectieve klankmagiërtoegift’ is een even groot cliché.
22. De integrale Goldbergvariaties als toegift is geen cliché.
23. Demonstratief géén toegift geven is trouwens ook een cliché.
24. Ik ben benieuwd of Osborne na dit programma een toegift speelt.
25. Of zes.
26. Of misschien wel de Goldbergvariaties.
27. Zuiver gezien zou zijn programma niet Encore moeten heten, maar Een gift en 27 toegiften.
28. Tenzij hij al die 28 stukken twee keer speelt.
