Wat is succes?
Een column van Jolien Van De Sande
De avond valt en de krekels tsjirpen guitig. Gehuld in avondgoud, ontmoeten we ter hoogte van een Duits meer de jonge pianist Tom Borrow. Onbehouden sleept hij een gammel bootje in zijn kielzog. In de verte sluimert een weemoedige barcarolle, die tot mijmeren stemt. Toeval?
Stolberg en Schubert grinniken zacht. Lang geleden schilderden ze, de ene in rijm, de andere in klank, de golven van dit meer. Als volleerde sirenes lokken ze hun muzikale vriend naar het water. Doedadee doo, hoo, let’s go! En net zoals het die andere jongeling in ‘Auf Dem Wasser Zu Zingen’ verging, ontmoet Tom Borrow hier op dit eigenste moment, de reflectie van zijn ziel in het water.
Een oude ziel in een jong lichaam. Zo schetst Borrow zijn evenbeeld. De Gen Z’er heeft in tegenstelling tot veel van zijn leeftijdsgenoten weinig met sociale media. Een goed boek kan hem tijdens de lange, internationale vluchten wel bekoren. Recensies, waarin hij niet zelden uitgeroepen wordt tot één van de hipste klaviergoden op deze aardkluit, leest hij zelden.
Ziet Tom in zijn reflectie een jongeman die zijn dromen waarmaakt? Hij beleeft in ieder geval de droom van heel wat jonge muzikanten. Een klassieke concertpianist of orkestmuzikant met internationale carrière, wordt door menig instituut en muzikantenhart nog steeds sluimerend gezien als de ultieme end game. Helaas is de realisatie van dit leven weinigen gegund. Deze eenzijdige blik op succes rijmt overigens niet met de mogelijkheden die het brede en diverse (socio-) culturele veld voor veel muzikanten vandaag creëert. Werk aan de winkel dus. Doedadee doo jo-hoo, let’s go!
Bestaat er dan een formule om je kunstenaarsdromen na te jagen? Kan je professionele kunstenaar worden op basis van talent? Of ligt de sleutel eenvoudig in hard werken? Moet je het hebben van doorzettingsvermogen? Wat als je afkomst, huidskleur of je economische situatie je kansen op succes beïnvloeden? Of draait het allemaal om geluk? Wanneer ben je succesvol? Wat is succes?
Tom, die half Brits, half Israëlisch is, wordt in 2019 gevraagd om last minute voor een zieke collega in te springen bij het Israëlisch Filharmonisch orkest. Het betekent zijn grote doorbraak. Sindsdien reist hij de wereld rond. Geluk? Of een jarenlange voorbereiding? Hoe sterk beïnvloedt de plek waar je geboren wordt overigens je kansen op ‘succes’? Hoe sta je als muzikant tegenover een land dat al je dromen vervulde en tegelijkertijd mensenlevens op gruwelijke wijze ontneemt? Wanneer wordt pianospel politiek? Vanaf welk punt word je als kunstenaar bespeeld?
Intussen zit Tom alleen in die boot op dat prachtig Duitse meertje. Zou hij zich weleens eenzaam voelen? Vrienden en familie afwijzen onder het mom van een druk bestaan? Krijgt hij soms heimwee naar een warme maaltijd thuis, terwijl hij zijn vliegtuigeten binnenlepelt? Hoeveel verjaardagsfeestjes kan/mag/wil je missen? Is je leven wijden aan de kunst onbaatzuchtig of net een daad van egoïsme?
Borrow neuriet rustig op het ritme van de golven. One two three, four five six, hoo, let’s go. Hij telt de uren, die hij sinds zijn vijfde levensjaar, spendeerde aan de piano. Uren, dagen, weken, jaren, gewijd aan verwondering, groei, schoonheid en dienstbaarheid. Hij kijkt zijn reflectie in de ogen. De duisternis valt. De golven sussen hem in slaap met een sonoor wiegelied. Droom zacht en groots, lieve Tom. De weg van een wonderkind is prachtig, maar gaat niet over een nacht ijs.
Jolien Van De Sande is saxofoniste en frontvrouw van muziektheater Het Fluisterhuis. Als onze Gangmaker jong zoekt ze uit hoe het Muziekcentrum een divers en intergenerationeel publiek en performers kan bereiken. Ontdek haar onderzoek op www.bijloke.be/gangmakers
Hannes Minnaar speelt Schubert en Chopin
