Wraak
Katarina Livljanić
Ben je ooit doodsbang geweest voor je eigen gedachten? Ben je ooit zo diep gekwetst geweest dat de enige verlichting voor je woede en pijn kon komen door... wraak? Als je de Trojaanse koningin Hecuba nog niet kent, is het tijd om haar te ontmoeten.
Het verhaal van Hecuba komt voort uit de zee en de wind. De oorlog is voorbij, Troje is verwoest. Vermoeide Griekse soldaten zitten op het verbrande niemandsland en hopen naar huis terug te keren. Maar de wind stopt en de boten kunnen niet varen. Op dat moment van doodstille zee, wanneer alles stilstaat en onbeweeglijk is, wenden de krijgers zich tot de goden en smeken om hun hulp. Om te kunnen vertrekken, moet er iets kostbaars worden opgeofferd. De geest van de Griekse held Achilles verschijnt en vraagt om het offer van de grootste schat - Polyxena, de dochter van Hecuba - om de Grieken weer wind in de zeilen te geven.
Het verhaal van Hecuba speelt zich af tussen slapeloosheid en voorspellende dromen. In een droom voorspelt Hecuba de val van Troje en de dood van Polyxena, niet wetende dat haar nog een beproeving te wachten staat: haar jongste zoon Polydorus - die zijn vader tijdens de oorlog met een grote schat aan zijn vriend Polymnestor had toevertrouwd - zal door de hand van zijn vriend sterven. Uit hebzucht naar goud gooit Polymnestor de jongen in zee. Op dat moment verandert Hecuba van een waardige koningin in een waanzinnig monster dat wraak als enige uitweg ziet en van krijger naar krijger gaat om uitleg of hulp te vragen. Odysseus is alles al beu, sluw en gewiekst als hij is. Agamemnon is een machtige macho die klaar staat om pacten te sluiten. Polymnestor is een cynische leugenaar en een opportunist. Met de hulp van Agamemnon zal Hecuba Polymnestor naar het kamp lokken waar Trojaanse vrouwen wraak op hem zullen nemen - ze zullen zijn ogen uitsteken en zijn kinderen vermoorden. Uiteindelijk vindt Hecuba verlossing door het licht dat de duisternis doordringt. Hecuba bereikt de catharsis door wraak, en Polymnestor begint de toekomst te voorzien door de duisternis van zijn blindheid.
Dialogos laat zich voor deze geënsceneerde muziekvoorstelling inspireren door twee Renaissancebronnen. De Venetiaanse schrijver Lodovico Dolce (1508-1568) vertaalde de Latijnse versie (1506) van Euripides' Griekse Hecuba uit de 5e eeuw voor Christus in het Italiaans. Dolce's elegante verhaal beïnvloedde Marin Držić (1508-1567) in Dubrovnik, om de Italiaanse tekst te herwerken en in het Kroatisch te vertalen. Het werd opgevoerd in Dubrovnik in 1559, nadat het twee keer was verboden door de lokale autoriteiten die het te... turbulent vonden. Dolce en Držić, als Adriatische tweelingen die in dezelfde jaren werden geboren en stierven, rusten vandaag in twee Venetiaanse kerken, gescheiden door een paar smalle straatjes en kanalen van de stilstaande Adriatische Zee waar geen wind waait. Hun twee stadsrepublieken, Dubrovnik en de Serenissima (Venetië), stonden als twee forten aan de twee oevers van diezelfde Adriatische Zee, in de tijd dat zij hun Hecuba's schreven. Hebben ze elkaar ooit ontmoet?
Dialogos' creatie kruist Dolce's en Držić's versie van het verhaal. Grieken en Trojanen zingen en confronteren elkaar in oude Italiaanse en Kroatische dialecten, in dit drama voor solozangers, instrumentalisten en een groep traditionele Dalmatische cantors die optreden als het oude koor... De muzikale taal is ontstaan in de orale traditie van het Dialogos-laboratorium, door improvisatietechnieken gebaseerd op muzikale bronnen uit Dubrovnik en Venetië uit de 16e eeuw, en de traditionele muziek uit de regio Dubrovnik die tot op de dag van vandaag bewaard is gebleven. Het resultaat is een muzikale voorstelling waarin de tijdloze kracht van de Griekse mythe de finesse van de Venetiaanse Renaissance en de ruwe kracht van Dalmatië op de drempel van het Ottomaanse Rijk omarmt.
In de zwart-witte wereld van vandaag is Hecuba een verhaal van goed dat kwaad kan zijn en van kwaad dat barmhartig kan zijn. Een verhaal van de menselijke ziel in al zijn diepte en raadselachtigheid. Een verhaal over duisternis dat licht kan zijn, over hoe je blind ziende kan worden. Laat de goede wind opkomen en Hecuba zal naar je toe komen.
