Bewegen doet goed

Een column van Sven Sabbe

Weet je nog, een vijftal jaar geleden, toen we bij gebrek aan ander tijdverdrijf allemaal aan het wandelen sloegen? Toen we binnenskamers langzaamaan gek werden, en een expert op televisie kwam vertellen dat we enkel nog naar buiten mochten om te bewegen. Mijn vriendenkring deed een groepsaankoop koersfietsen, en in de Gentbrugse Meersen was het over de koppen lopen. 

Het had, ondanks de omstandigheden waarin het moest gebeuren, iets charmants. Onthaasten is altijd al een modewoord geweest, maar toen voelde het doodnormaal. We werden verplicht om gas terug te nemen, en we waren het aan onszelf verplicht om terug de natuur op te zoeken – bovendien de enige plek waar je niet geconfronteerd werd met de experten op televisie. Het waren momenten waarop je niet via een scherm naast elkaar praatte, maar waarin je elkaar in de ogen kon kijken, en na rustig nadenken kon zeggen wat op je lever lag. We moesten nergens naartoe, en we maakten er gretig gebruik van.

Hoe zou het vergaan zijn met het hoofdpersonage uit Schuberts ‘Winterreise’, mocht die niet op zijn eentje door de winterse kou gedwaald zijn? Een vriendelijke groet of een warme wuif – zelfs op afstand weliswaar – is toch beter gezelschap dan een stilzwijgende linde? Misschien zou hij op een afgelegen pad in de Weense Bourgoyen een gesprek opgevangen hebben over recent onderzoek dat hem kon helpen met zijn liefdesverdriet. Dat bewegen het risico op depressie vermindert bijvoorbeeld, of dat het helpt tegen angstgevoelens – ideaal voor de bevreemdende ontmoeting met een uit het niets opduikende draailierman. Wandelen traint je geheugen, maakt je creatiever, helpt je om dingen los te laten. Een oud lief bijvoorbeeld, dat zelfs geen postkaartje meer stuurt. 

Zou Schubert zijn ‘Winterreise’ al wandelend geschreven hebben? Zou hij, in de bossen rond Alsergrund of kuierend langs het Donaukanal, nagedacht hebben over verloren liefdes en de zin van het leven? En zou hij toen al aangevoeld hebben dat zijn einde naderde? Het is na bijna 200 jaar nog altijd moeilijk om onbewogen naar het werk te luisteren. Zeker in deze donkere wintermaanden.

Ik heb het zelf eens geprobeerd. Met de opname van Benjamin Appl uit 2022 in de oortjes ging ik op stap. De Gentbrugse Meersen waren akelig leeg. Het was ijzig koud en regende. Ik begreep de protagonist, die zichzelf tijdens zijn winterse wandeling steeds dieper in de onvermijdelijke sneeuw van het leven ziet zakken, helemaal. En toen kwam ik een kameraad tegen, evenzeer op pad, evenzeer aan het vechten tegen de natuurelementen. We wuifden naar elkaar, hartelijk. En achteraf een berichtje: “Ik kan al niet wachten tot het lente is”. Ik ook. Nog 61 dagen.

Sven Sabbe is musicoloog, schrijver, en content manager bij Muziekcentrum De Bijloke

Winterreise

Benjamin Appl & Armida Quartett

Sun 19 Jan 11:00 - 12:30