Luisteren is een kunst
Een column van Ella Michiels
“Doe nooit wat je moeder zegt, dan komt het wel terecht”. Een zin van Annie M.G. Schmidt die ik regelmatig in mijn achterhoofd laat scanderen wanneer iemand goedbedoeld advies geeft. Hoewel ongevraagde adviezen hoog in de top van meest ergerlijke communicatiefouten staan, zijn er toch enkele aanbevelingen in de kunstgeschiedenis die beter wél gevolgd waren.
Orfeus bijvoorbeeld, had die maar geluisterd naar die goeie ouwe Hades, god van de onderwereld. Dan had hij zijn Eurydice langer bij zich gehad, maar hij was te eigenzinnig. Of te ongeduldig. Of te vaak opgehemeld in zijn eigen carrière? Niemand - mensen noch bomen noch dieren - kon weerstaan aan zijn gezang. Al die complimenten, dat levert al eens eigenzinnigheid op.
Had hij geluisterd, dan was zijn nimf er misschien nog. Maar luisteren is een kunst die niet iedereen beheerst. Adviesboeken en podcasts nog aan toe: hoe luister je nu echt? “Zorg ervoor dat je minstens 50% van een gesprek, je eigen mond houdt”. “Tel tot drie voor je antwoord geeft”. “Sta open voor de toon waarop iets gezegd wordt”. Luisteren is zilver, zeker? Dat inzicht had Orpheus nog niet. Hij luisterde niet naar Hades. En van andere nimfen moest hij niet meer weten nadien: de uiteindelijke vrouwenhater kende geen happy end.
Drieduizend jaar na de mythe maakt de Bijloke plaats voor nieuwe inzichten en adviezen. De profeet van dienst is Koen De Graeve, geflankeerd door het geweldige Flat Earth Society. Van alle dingen die u over Koen De Graeve moet weten, is het belangrijkste zijn hometown: 9300, Aalst. (Ik laat geen kans onbenut om over onze gedeelde geboorteplek te spreken.) En dat hij voor deze voorstelling diep graafde om een ongelooflijke woordenstroom te schrijven.
Zou Koen een goeie luisteraar zijn? Ik denk van wel. Hij probeert ook naar zichzelf te luisteren. Zo zal hij zich in deze voorstelling vooral vaak tot de orde roepen: “focus Koen, focus!” In een van humor doorspekte theatermonoloog onderzoekt Koen een onderwereld (al dan niet in ‘t Oilsjters) én benadrukt ons globaal tekort aan liefde. Muzikaal vergeten we de lier van Orfeus snel wanneer de oud-Griekse jazz van de Flat Earth Society door de zaal galmt. Wat een explosie.
Ik kan u dus aanbevelen om goed te luisteren. Idealiter de hele voorstelling lang. Aan input geen gebrek: en de monoloog van Koen gaat aan een razend tempo. Er zitten getuigenissen in, dialogen, verwonderingen én adviezen. We zullen zien of u die volgt. In ieder geval: sta open voor de toon waarop iets gezegd wordt.
En voor Orfeus, nog een tip: “Doe altijd wat Hades zegt, dan komt het wel terecht!”
Ella Michiels is radio- & concertpresentatrice en muziektheatermaker. Ze schreef haar column bij dit concert op vraag van Muziekcentrum De Bijloke.
